Prof. Dr. Haydar BAĞIŞ

Geleceğin Ramboları Genom Düzenleme İle Yaratılmak mı İsteniyor?

 Geleceğin Ramboları Genom Düzenleme İle Yaratılmak mı İsteniyor?

Genom düzenlemenin geleceği: hastalıkları sonlandırmak, süper askerler mi yoksa yeni bir ırk mı yaratmak? Yasalara neden ihtiyaç duyulur?

  • Çinli bilim adamı He Jiankui'nin dünyanın ilk genetik değiştirilmiş insan bebeklerini yapma niyetleri görünüşte iyiydi, ancak teknolojinin hala çok açık riskleri var.
  • Bilim adamları, kaçınılmaz olarak bir biyo-hackerin onu geliştirmek için kullanmaya çalışacağını düşünüyor ve bu teknolojinin kullanımının küresel düzenlemesinin yapılması hayati önem taşıyor.

Prof.Dr. Haydar BAĞIŞ

08/11/2019

Bu yüzyılda insanlar, ünlü fizikçi Stephen Hawking’in tahmin ettiği gibi, istihbarat gibi özellikleri ve hatta saldırganlık gibi içgüdülerini değiştirmek için genlerini değiştirebilecekler. Stephen Hawking’in ölümünden 2 yıl sonra Çin'deki bir bilim adamı, dünyanın ilk genetiği değiştirilmiş insan bebeklerini yarattığını açıklayarak dünyayı şok etti - Hawking'in öngördüğü geleceğe bir adımda böylelikle atılmış oldu.

Çinli bilim adamı He Jiankui'nin ikiz kızları Lulu ve Nana'nın doğumunu yapılandırmak için gen düzenleme aracı olan CRISPR-Cas9'u kullanması uluslararası bir eleştiriyi tetikledi.

 

Çin biyo-istihbarat yarışında ABD’yi yenme umutlarını zorluyor

Görünüşe göre kızları HIV'e karşı dirençli yapma niyetleri - babaları bağışıklık yetersizliği virüsü için olumlu - Hong Kong’daki İkinci İnsan Genom Düzenleme Zirvesi’nde toplanan bilim adamları, He Jiankui'nin bağımsız olarak doğrulanmayan bu müdahalesini sorumsuzluk olarak nitelendirdiler ve onu  kınadılar. Ayrıca bu girişim uluslararası bilimsel heyet tarafından normların ihlali olarak değerlendirildi.

 
 
 

CRISPR gen düzenleme teknolojisi üzerinde çalışan araştırmacılar.  Bilim adamları hastalıkları yok etmek için kullanılabileceğine inanıyorlar, ancak kaçınılmaz zengin insanlar olduğu için çocuklarında arzu edilen nitelikleri geliştirmek için onu kullanmak isteyeceklerdir.  Fotoğraf: Chris Urso / Tampa Koyu / Zuma

CRISPR gen düzenleme teknolojisi üzerinde çalışan araştırmacılar. Bilim  adamları hastalıkları yok etmek için kullanılabileceğine inanıyorlar, ancak kaçınılmaz zengin insanlar olduğu için çocuklarında arzu edilen nitelikleri geliştirmek için onu kullanmak isteyeceklerdir. Fotoğraf: Chris Urso / Tampa
 

Bilim adamları, hastalıkların tedavisinde ve hatta orak hücre anemisi gibi genetik hastalıklarda ve potansiyel olarak kanser gibi hastalıkların iyileştirilmesinde faydalı olduğunu düşündükleri için genom düzenleme uygulamalarına başvurdular.

 

  Bilim adamları genetik değişimin nihayetinde benzer şekilde, ulusal popülasyonları korumak için hastalıkları tedavi etmenin bir yolu olarak görülebileceğini söyledi.

 

 

Stephen Hawking'in son korkusu ortaya çıktı: bir süper insan ırkı

“Kesinlikle inanılmaz derecede yaygın olan, kullanmanın etkili ve güvenli olduğunu gösterebileceğiniz belirli bir genetik hastalığın olduğu topluluklar için, o zaman evet, bunun olmasına izin vermek için cesaret vermelisiniz - hatta teşvik etmek” Londra'daki Francis Crick Enstitüsünde kök hücre biyolojisi ve gelişimsel genetik laboratuvarının başkanı Robin Lovell-Badge.

Bunun ortak bir kalıtsal durumu tedavi etmek için uygulanabileceği yerlerin bir örneği, orak hücre hastalığının tedavisi veya muhtemelen ortadan kaldırılması için olabilir. Amerika Birleşik Devletleri'nde, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, 100.000 kişiyi etkiliyor ve 365 Afrika kökenli Amerikalıdan birinde meydana geliyor.

Hükümetler orak hücre hastalığı gibi genetik hastalıkları tedavi etmek için popülasyonlarının genlerini toplu ölçekte değiştirmeye başlasaydı, bu teknolojinin nihayetinde geliştirme için kullanılmasına yol açacak mıydı?

Robin Lovell-Badge göre,"Askeri düzeyde, her türlü hastalığa ve zorlu hava koşullarına dayanabilen ve yüzlerce kilogram taşıyabilecek süper askerler oluşturmak istediğinizi hayal edebilirsiniz. Bunlar bilim kurgu idi, ama şimdi onları mümkün kılacak araçlara sahibiz ”diyor.

Londra'daki Francis Crick Enstitüsü'nün kök hücre biyolojisi ve gelişimsel genetik laboratuvarının başkanı Robin Lovell-Badge, Hong Kong'da düzenlenen insan genomu düzenlemesinde yapılan ikinci uluslararası zirvede medya sorularına cevap veriyor.  Fotoğraf: Bryan Galvan
Londra'daki Francis Crick Enstitüsü'nün kök hücre biyolojisi ve gelişimsel genetik laboratuvarının başkanı Robin Lovell-Badge, Hong Kong'da düzenlenen insan genomu düzenlemesinde yapılan ikinci uluslararası zirvede medya sorularına cevap veriyor. 

Bununla başa çıkmak zorunda kalacağız, ama insanlığın geleceği için çok iyimserim, çünkü kendimizi defalarca tamamen yok etme kabiliyetimiz vardı, ancak bir şekilde yapmadık ve her zaman Teknolojinin neden olduğu bir sorunumuz var, karşı bir çözümle karşımıza çıkıyor ”dedi.

Lovell-Badge, teknolojiyi insanların yaşamlarını korumak için genleri düzenlemek için kullanmanın, gen havuzunun diğer yönlerini koruyabileceğini söylüyor. “İnsanların hayatta kalmak için  belirli genetik kombinasyonlarına izin veriyor.”

Bu potansiyel uygulamalar bunun fakir ve zenginler arasındaki sosyal ve ekonomik açığı nasıl etkileyeceği ile ilgili sorulara yol açar. Hawking, superhumans göründüğünde, “kanıtlanmamış” insanlarla rekabet edemeyecek kadar büyük siyasi sorunlar olacağını öngördü.

“Muhtemelen, ölecekler veya önemsiz olacaklar. Bunun yerine, kendilerini sürekli artan oranda geliştiren, kendini tasarlayan varlıklar yarışması olacak ”dedi.

 

Hong Kong zirvesinde konuşacak 'genetiği değiştirilmiş çocuklar yaratan' bilim adamı

İngiltere'deki Sussex Üniversitesi'ndeki sosyal ve tıbbi antropoloji profesörü Margaret Sleeboom-Faulkner, gen-kurgu teknolojisinin başarılı olması durumunda, ilk önce daha zengin ülkelerin kamu sektörlerinde hastalığın yok edilmesine yardım edileceğini, ardından ticari sektörler devreye girecektir.

Sleeboom-Faulkner, “İnsan nüfusunun bir kısmı için başkaları için uygun olmayan bir çeşit lüks olacak” dedi.

 

Maria Jasin, Hong Kong’taki İnsan Genom Düzenlemesi’nin ikinci uluslararası zirvesi sırasında konuşuyor.  Fotoğraf: Bryan Galvan
Maria Jasin, Hong Kong’taki İnsan Genom Düzenlemesi’nin ikinci uluslararası zirvesi sırasında konuşuyor. Fotoğraf: Bryan Galvan

“Elbette, insanlar ürer, insanlar birçok nedenden dolayı evlenir, ancak benzer bir sınıf içinde olmak veya belki de çok zeki veya başka fiziksel özelliklere sahip olan insanları aramak - bu her zaman devam eder ve bu sadece olacaktır. ”

Gen düzenleme teknolojisine yaygın erişim, aynı zamanda biyo-bilgisayar korsanları gibi bireyleri de kendi amaçları için kullanmaya ikna edebilir.

 

ABD bilim adamları insan vücudunda ilk gen düzenlemeyi denediler

Biyohackerların kendilerini çeşitli teknolojilerle değiştirmeye çalıştıkları biliniyor ve CRISPR-Cas9 teknolojiide bu hackerlerin  repertuarlarına eklendi.

2018 Nisan'ında biyoteknoloji firması Ascendance Biomedical'in şu an ölen CEO'su, Austin, Teksas'taki BodyHacking kongresine katılan bir izleyicinin önünde pantolonunu çıkardı ve uyluklarına deneysel bir uçuk tedavisi enjekte etti. Şirketiyle yapılan sözleşme altındaki Biohackerlar tedaviyi geliştirdi ve insanların ABD Gıda ve İlaç İdaresi'nin katı onay prosedürlerini nasıl aşabileceğini gösterdi.

Hastalıkları tedavi etmenin bir yolu, bireylerin kendi genlerini değiştirmelerine izin veren ancak bu değişiklikleri yavrularına aktarabilen somatik hücre genom düzenlemesidir. Bilim insanlarına göre, bu kanser veya talasemi gibi kan bozuklukları da dahil olmak üzere bir dizi rahatsızlığı tedavi etmek için kullanılabilir.

Bazı bilim adamları bunun büyük bir potansiyele sahip olduğunu ve CRISPR-Cas9'un düşük maliyet ve etkinliğinin, daha fazla sayıda insanın kendilerini değiştirmesine izin vermek için tedavileri “demokratikleştirebileceğini” söylüyor.

Genleri düzenlemenin diğer ve daha karmaşık yolu, embriyoların erken bir aşamada modifikasyonların gelecek nesillere geçirilmesine izin verecek şekilde değiştirilmesini içeren germ line düzenlenmesidir. 

 

Zayner, “Her teknolojide insanlar, baskı makinesinden elektriğe kadar herkes onu kullanabildiklerinde, korkunç şeylere yol açacağını düşünürdü” diyor.

“Embriyo düzenlemeyi denemek için gereken bilgi ve beceri oldukça yüksektir. Çok az insan deneyecek ve daha azı  embriyo düzenlenmesini kullanabilir. Ancak, profesyonel araştırmacıların embriyo düzenlemesi konusunda tıbbi düzenlemeleri olmayan az gelişmiş ülkelerde klinikler açacaklarını hayal ediyorum. ”

Gen düzenleme nedir? Kim yapıyor? Ve doğru mu?

“ Çinin kırsalında veya ABD'deki bir insanın gen düzenlemesi yapmasını nasıl önlersiniz? dedi.

 

“Güvenlik ve sorumluluk hakkında çok fazla düşünüyorum, ancak bana göre, genetik mühendisliği teknolojisi, riskten bağımsız olarak insanlara öğretemeyecek kadar güçlü.”

CRISPR-Cas9'un ortak mucidi Jennifer Doudna, uluslararası insan genom kurgusu zirvesinde.  Teknolojinin olumlu etkileri olacağını ancak kullanımının düzenlenmesi gerektiğini söylüyor.  Fotoğraf: Bryan Galvan
CRISPR-Cas9'un ortak mucidi Jennifer Doudna, uluslararası insan genom kurgusu zirvesinde. Teknolojinin olumlu etkileri olacağını ancak kullanımının düzenlenmesi gerektiğini söylüyor. Fotoğraf: Bryan Galvan

CRISPR-Cas9'un mucidi, Berkeley Kaliforniya Üniversitesi'nden profesör Jennifer Doudna, teknolojinin kullanımıyla ilgili bir yasal çerçevenin gerekli olduğuna inanıyor.

Doudna, “Genetiği düzenlenmiş bebeklerin doğumunu duyduğuna büyük şaşkınlık yaşadığını belitti“ Kişisel olarak teknolojinin bu şekilde kullanıldığından dolayı kendimi derinden hayal kırıklığına uğradım ”diyor. 

İkinci Uluslararası İnsan Genom Düzenleme Zirvesi'nin kapanış konuşmasında, genetiği düzenlenmiş bebeklerin doğumunun ilanının çok rahatsız edici olduğunu açıkladı. Çalışmaların, “araştırma konularının refahını korumak için etik standartlara uymama ve klinik prosedürlerin geliştirilmesi, gözden geçirilmesi ve yürütülmesi konusunda şeffaflık eksikliği” gibi çeşitli kusurları olduğunu söylüyor.

 

Çin gen-düzenlenmiş ikiz deneyinin yasaları ihlal edip etmediğini araştırmak için

Buna rağmen, Doudna teknolojinin terk edilmemesinin önemli olduğunu söylüyor. “Gelecekte olumlu olacak önemli etkileri açıkça ortaya çıkıyor ve herkesi teknolojinin kendisinin güçlü olduğunu ve… insan yararı için gerçek fırsatları olduğunu hatırlamaya çağırıyorum” dedi.

Doudna, teknolojinin uluslararası bilimler bağlamında sorumlu bir şekilde nasıl kullanılacağı gerçeğini göz önüne alarak, sorumlu bir şekilde nasıl kullanılacağını belirlemek konusunda büyük bir zorluk olacağını belirtti.

 


Diğer Duyurular
Sınırlı Sorumluluk Beyanı
Web sitemizin içeriği, ziyaretçiyi bilgilendirmeye yönelik hazırlanmıştır. Sitede kanun içeriğine aykırı ilan ve reklam yapma kastı bulunmamaktadır.© 2010 - 2024, Tüm hakları saklıdır. Gizlilik Sözleşmesi. Bu web sitesi CEOTECH tarafından yapılmıştır. Daha detaylı bilgi almak için lütfen tıklayınız.